ڕۆحی به‌رپه‌رچدانه‌وه‌ له‌به‌رامبه‌ر فاشیزمی خێڵه‌كیدا
یاسین له‌تیف




 
كۆی ڕوداوه‌كانی كوردستان و ڕه‌وشی دوگمای سیاسی و ئه‌و پاوه‌نخوازیه‌ی كه‌ تاكه‌ حزبێك له‌ كوردستان پێی هه‌ڵده‌ستێت و ، خۆی به‌ حیزبی سه‌ركرده‌ ده‌قه‌بڵێنێت ، ته‌نها ئه‌و ڕاستیه‌مان لا ده‌چه‌سپێنێت هێدی هێدی فاشیزمی عه‌شیره‌تی پایه‌كانی خۆی پته‌و ده‌كات و كۆمه‌ڵێك به‌ڵته‌جی و ئینسان كوژ به‌ خێو ده‌كات بۆ ترس و تۆقاندن خستنه‌ نێو دڵی هاونیشتمانانه‌وه‌ ..ئه‌مڕۆ فاشیزمی عه‌شیره‌تی له‌ كوردستان كه‌ ((پارتیه‌)) حوكم ده‌كات و هیچ پێج و په‌نهانیه‌كی سیاسی و كرده‌ی سته‌مكاری نه‌ماوه‌ سیسته‌می فاشیزم ئه‌نجامی نه‌دات تا له‌ خه‌ڵكی بشارێته‌وه‌ ، به‌ بێ‌ په‌رده‌و به‌ بێ‌ ده‌ربه‌ستی تاوانه‌كانی ئه‌نجام ده‌دات . ماف و ئازادیه‌كانی خه‌ڵك له‌ ژێر پێ‌ ده‌نێت ، حورمه‌ت و كه‌رامه‌تی مرۆڤ ده‌شكێنێت ، ژیان و گوزه‌رانی خه‌ڵك تێك ده‌دات و ، له‌ هه‌مان كاتدا كۆمه‌ڵێك دزو جه‌لادو ده‌كاته‌ كه‌ڵه‌گا به‌ سه‌ر هاونیشتمانیانه‌وه‌ ، هیچ ناوه‌ندێكی یاسایی و شه‌رعی و مه‌ده‌نی بوونیان نه‌ماوه‌ ته‌نها باندی مافیایی حیزبی نه‌بێت .. به‌ ئاشكرا به‌ڵته‌جیه‌كانیان هاوڵاتی ده‌فڕێنن و دواجار به‌ دڕنده‌ترین شێوه‌ تیرۆری ده‌كه‌ن و مێش میوانیان نییه‌ . ئیتر قسه‌ كردن له‌ بێباكی ئه‌م فاشیزمه‌ عه‌شیره‌تیه‌ و دووباره‌ كردنه‌وه‌ی دووباره‌ بووه‌كانی ڕابردوو كه‌ زۆر بێزاركه‌رو بێ‌ تام بووه‌و وه‌كو ئه‌كتێكی سونه‌تی بێ‌ ئه‌رزش هیچ به‌رهه‌مێكی نابێت ..ئیعترازاته‌كان وه‌كو دووباره‌ كردنه‌وه‌ی ئه‌و دووباره‌ بووانه‌ ته‌نها موتیڤێكه‌ بۆ پتر ده‌ست ئاوه‌ڵا كردنی فاشیزمی خێڵه‌كی بۆ به‌رده‌وام بوون له‌ ئه‌نجامدانی تاوانه‌كانی . یان خۆبادان و خۆ نمایش كردن و خۆ ده‌رخستن له‌ میدیاو تیڤیه‌كانه‌وه‌ و شین و شه‌پۆڕ گێڕان بۆ قوربانیه‌ تیرۆر كراوه‌كان ته‌نها خۆ خه‌ریك كردن و خۆ بواردنه‌ له‌ حه‌قیقه‌تی ئه‌كتی به‌رپه‌رچدانه‌وه‌ له‌ به‌رامبه‌ر ده‌عه‌جانی فاشیزمدا . شیوه‌نه‌كان و هات و هاوار ته‌نها ڕووی ئه‌ودیوی سایكۆلۆژی شیوه‌ن گێڕانمان بۆ ئاشكرا ده‌بێت ، ڕێك سه‌لماندنی تیۆره‌كه‌ی ((سیگمۆند فرۆیده‌)) له‌ ڕووی سایكۆلۆژیه‌وه‌ ، كه‌ پێیوایه‌ شین و شه‌پۆڕ گێڕان بۆ قوربانی و مردووه‌كان جۆرێكه‌ له‌ چێژ وه‌رگردن ، له‌ نه‌سته‌وه‌ جۆرێكه‌ له‌ پیشاندانی خۆشی و حه‌ز كردن له‌ مردنی ئه‌و كه‌سه‌ ، شیوه‌ن كردن جۆرێكه‌ له‌ ده‌ربڕینی خۆشی و ئاسوده‌یی بۆ له‌ ناو چوون و مردنی ئه‌و كه‌سه‌ .. چونكه‌ ئه‌زموونێكی مێژوویمان هه‌یه‌ له‌ گه‌ڵ سیناریۆی ئه‌م جۆره‌ كاره‌ساتانه‌دا ، له‌ چركه‌ساتی هه‌ر كرده‌یه‌كی تیرۆردا سیناریۆی مراسیمی شین و شه‌پۆڕه‌كان سه‌ر له‌ نوێ‌ خۆیان مانێڤێست ده‌كه‌نه‌وه‌و ، هه‌مان ڕوخساره‌كان ده‌رده‌كه‌ونه‌وه‌ و هه‌ر ئه‌و كاره‌كته‌رانه‌ی پێشوی سه‌ر تیڤیه‌كانن بۆ قوربانیه‌كان ده‌ست به‌ شیوه‌ن گێڕان ده‌كه‌ن و هه‌مان سیناریۆو هه‌ر هه‌مان ئه‌و قسه‌و ڕستانه‌ دوباره‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌ مه‌حكوم كردنی ئه‌م ده‌سه‌ڵاته‌ كه‌ ژماره‌یه‌كی زۆر تیرۆری سیاسی و ڕۆشنبیری فاشستانه‌ی ئه‌نجام داوه‌ به‌ شێوه‌یه‌كی هۆڤیانه‌ .. ئه‌م كاره‌كته‌ره‌ شیوه‌ن گێڕانه‌ بیریان چووه‌ شیوه‌ن گێڕان بۆ قوربانیه‌كان هیچ به‌هایه‌كی سیاسی نیه‌و كارێگه‌ری ئه‌وه‌ی نابێت تا بتوانێت موویه‌كی فاشیزمی عه‌شیره‌تی بپچڕێنێت . ئه‌سڵه‌ن فاشیزمی عه‌شیره‌تی به‌و كاردانه‌وه‌ پاسیڤه‌ شاگه‌شكه‌ ده‌بێت و به‌ قه‌د كاره‌كته‌ره‌كانی شیوه‌ن گێڕ چێژ له‌و شیوه‌ن گێڕانه‌ ده‌بینێت كه‌ عه‌زاباران مه‌راسیم و خۆپیشاندان و گردبوونه‌وه‌ی بۆ ئه‌نجام ده‌ده‌ن ، چونكه‌ ده‌سه‌ڵاتی فاشیزمی خێڵه‌كی ئه‌و شیوه‌نانه‌ به‌ جۆرێك له‌ جۆره‌كان به‌ دیمۆكراسی له‌ قه‌ڵه‌م ده‌دات ، ئه‌و فه‌زایه‌ به‌ فه‌زای دیمۆكراسی ده‌زانێت و به‌ مه‌كره‌مه‌یه‌كی حیزبی ده‌زانێت بۆ مێگه‌ل، له‌ هه‌مان كاتیشدا وه‌كو دیمه‌ن و ڕوخسارێكی دیمۆكراسی سیسته‌م پیشانی دونیای ده‌ره‌وه‌و ڕای نێوده‌وڵه‌تی ده‌دات .. ته‌نها ڕێگایه‌ك بۆ به‌رگردن له‌ فاشیزمی خێڵه‌كی به‌رپه‌رچدانه‌وه‌یه‌تی به‌ شێوه‌یه‌كی ڕادیكاڵانه‌ ، گه‌ڕانه‌وه‌یه‌ بۆ ڕۆحی به‌رگیری په‌یگیرانه‌ و چاندنی ئه‌و ڕۆحه‌ له‌ ناخی تاك به‌ تاكی ئه‌م كۆمه‌ڵگایه‌دا ، فڕێدانی ئه‌و پاره‌دایمه‌ ناڕه‌زایه‌تیه‌ پۆپۆڵستیه‌ی كه‌ حیزبه‌ ئۆپۆزسیۆنه‌كان به‌ شێوه‌یه‌كی پاسیڤانه‌ هێناویانه‌ته‌ نێو دونیای سیاسی ئێمه‌وه‌و ، ڕۆحی توڕه‌یی و ئینێرژی خه‌بات و توانای خه‌ڵكیان لاواز كردووه‌ له‌ به‌رامبه‌ر هۆڤێتی فاشیزم دا . چونكه‌ ئه‌م حیزبانه‌و كولتوری ته‌حه‌زب بوون خه‌ڵگیان له‌ دۆخی مت بووندا ڕاگردووه‌ و پتر ڕۆحی شۆڕشگێڕانه‌ی سڕ كردووه‌ ، چونكه‌ ئه‌م حیزبانه‌ فاكتێكی كاران بۆ بته‌و كردنی پایه‌كانی فاشیزم له‌ كوردستان ، له‌ به‌رامبه‌ر له‌ خشته‌بردنی خه‌ڵكدا به‌شی ڕێویان له‌ حاشیه‌ی پارتیه‌وه‌ به‌ر ده‌كه‌وێ له‌ تاڵانكاری ، بۆیه‌ ئه‌مانیش خه‌ڵك سه‌رقاڵ ده‌كه‌ن به‌ ناوی ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌ بۆ په‌رده‌ پۆش كردنی سته‌مكاری و تاڵانكاری و پاراستنی پایه‌كانی فاشیزم له‌ كوردستان . هه‌ر خودی ئه‌م حیزبه‌ ڕیفۆرمیستانه‌ به‌شێكن له‌ سیسته‌م و به‌رده‌وامی ده‌به‌خشنه‌ ته‌مه‌نی بۆگه‌نی فاشیزمی خێڵه‌كی .. ته‌نها ستراتیژیه‌ك بۆ به‌رگیری و به‌رپه‌رچدانه‌وه‌ی سته‌مكاری هه‌ژاندنی پایه‌كانی فاشیزمی خێڵه‌كیه‌ ، پێش ئه‌وه‌ی ببێته‌ لیڤینتاسه‌كه‌ی تۆماس هۆبز و هه‌موومان لوشكات ده‌بێت ته‌واوی ئیراده‌كان و تواناكانمان یه‌كخه‌ین له‌ چواچێوه‌ی بزووتنه‌وه‌یه‌كی سیاسی ڕادیكاڵ و به‌رجه‌سته‌ كه‌ له‌ نێو هه‌ناوی چه‌وساوه‌كانه‌وه‌ هه‌ڵقوڵا بێت به‌ هه‌زاران و ملیۆن وه‌كو مستێكی ئاسنین بكێشین به‌ لمۆزی ئه‌م لیڤینتاسه‌ جانه‌وه‌ره‌داو به‌ خێوكه‌ره‌كانی و ئه‌و فاشیزمه‌ خیڵه‌كیه‌ كه‌ هه‌ر ڕۆژه‌و گه‌نجێكی ئه‌م وڵاته‌ به‌ دڕنده‌ترین شێوه‌ شه‌ڵاڵی خوێن ده‌كات .. ده‌بێت ئه‌و خۆش خه‌یاڵیه‌ وه‌ لاوه‌ نێین و، نابێت چاوه‌ڕێی گورگ بكه‌ین مافمان بۆ بسێنێت . چونكه‌ هه‌ر تاوانێك ئه‌نجام ده‌درێت بۆ خۆڵ كردنه‌ چاوی خه‌ڵك ، باس له‌ پێك هێنانی لیژنه‌ ده‌كه‌ن بۆ دۆزینه‌وه‌ی تاوان باران ، به‌ڵام مه‌هزه‌له‌كه‌ له‌وه‌دایه‌ ڕاستیه‌كان ئه‌وه‌مان پێ‌ ده‌ڵێت خودی خۆیان تاوانباری ڕاسته‌قینه‌ن ، سیسته‌م له‌ هه‌ر تاوان و ڕوداوێكدا هه‌میشه‌ ئامانجێكی دیاریكراوی هه‌یه‌ هه‌ر بۆ ئه‌وه‌ش سیسته‌م و ده‌سه‌ڵات سیستماتكانه‌ كار له‌ سه‌ر لاواز كردنی زاكیره‌و بیركردنه‌وه‌ی ئینسان ده‌كات . مرۆڤی بێ‌ بیرو زاكیره‌ش ئاسان به‌ گاڕان ده‌كرێت . ئه‌م پاره‌دایمه‌ سیاسیه‌ ته‌نها له‌ كوردستان كاری له‌ سه‌ر ناكرێت ، به‌ڵكو ئه‌مه‌ ئه‌كتێكی یۆنۆڤێرساڵی فاشیزمی ڕۆژهه‌لاتیه‌ ، چونكه‌ فاشیزمی ڕۆژهه‌ڵاتی تا ئه‌و جێگایه‌ پێویستی به‌ ئینسانه‌ جه‌نگی بۆ بكات ، یان پاسه‌وانی بۆ بكات و وه‌كو به‌ڵته‌جی هه‌میشه‌ له‌ ئاماده‌ باشیدا بێت بۆ ئه‌نجام دانی تاوان ، یان وه‌كو كارو مه‌ڕ و بزن بكرێنه‌ ئۆبجێكتێڤ و سه‌ر ببڕێن و سیناریۆ و مه‌شهه‌دی سه‌ربڕینه‌كانیش بۆ ترس و تۆقاندن له‌ ماس میدیاو تۆڕه‌ كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كانی دیجیتاڵی كۆمیكایشنه‌وه‌ پیشانی ئینسان و نه‌یاره‌كانیان بده‌ن و ، جه‌بروت و دڕنده‌یی و خوێن خۆری خۆیان پیشانی مێگه‌ل بده‌ن ..

 

           

 

19/08/2016

 

goran@dengekan.com

 

dengekan@yahoo.com