ئە گە رچى رۆشتن و هاتنى کات (چرکە و مانگ و ساڵ) هە
موو وەک یە کن و جیاوازیان تە نها لە گۆڕینى ژمارە
دایە ، رە نگە ئە م ڕستە یە زور ڕاست بیت بە مانا
فیزکیە گەردوونیە کە ى ، بەڵام خودى گرنگیە کە لە
ڕۆژمێرى خودى مرۆڤە کان خۆیاندایە ، کە بۆ پێوانە و بە
راودیى کارو چالاکى ژیانى ڕۆژانە ى مرۆڤە کانە . وە
رۆژمێرى ساڵیش وەک مێژوو خۆى وێنا دە کات ، بۆ
تۆمارکردنى سە روەر ى نە تە وە و گەلان ..
مێژووى ساڵ ژمێرى نە تە وەى کورد بە دریژاى ساڵانى
دروست بوونى خۆى بە جیاوازتر لە گە لان و نە تە وە
کانى ترى دونیا ، ڕە نگە هە موو ساڵە کانى هیچ
جیاوازیە کى واى نە بووبیت کە جیا وازبێت لە میژووى
دروست بوونى حوکمڕانى چ لە ڕووى ئاستى ناوخۆى و دە رە
کى و نیو دەوڵە تیش .
ڕە نگە نەشو نمایە کى پێشکە وتن خوازى لە بە رجە ستە
کردنى مافە کانى کوردا خۆى وێنا کردبێت ،
بە ڵام ئە م نە شونمایە یش لە گە ڵ ڕۆشتنى کات و پیشکە
وتنى گە لانى دونیا و گۆڕینى سیستە مى حوکمڕانیان
لێوان لێو بووە لە گە شە ى خۆرسکى سروشت لە سە ر ئاستى
جیهانى ..
سەرە تاى هاتنى ساڵى 2014 بۆ هە ر تاکێکى عێراقى جێگە
ى ئومێدکى گە ورە بوو ، دڵخۆش بوون بە ئەنجام دانى
پرۆسە یە کى گە ورەى وەک پرۆسەى هە ڵبژاردن و گۆڕینى
سیستە مى سیاسى ووڵات و لادانى دە م و چاوە سیاسیە
کانى سە ر کورسى دە ستە ڵات لە کە شیکى بە ناو
دیموکراسى دا .بە ڵام دە ر ئە نجامى برۆسە ى هە
ڵبژاردن و کیشمە کیشمى سیاسى و حوکمى تاک ڕەوانە و
کیشە ى مە زهە بى تایفى و بە لاماردانى چە ند شاریکى
سونە نشین دا گیرکردنیان لە لایە ن ریخراوى تیرۆرستى
داعشى بە ناو ئیسلام ، هە موو هاوکیشە ئومیدبە خشە کان
پێچە وانە بوونەوە و عیراقى گە ڕاندە وە بۆ سە ردە مى
خە لافە ت.
بۆ عێرا قیە کان ئە م ساڵە بە شکسێکى دە ساڵە ى دواى
حوکمرانى ڕژێم دادە نرێت ، ئە م ساڵە ش گە ورە ترین
شکستى سە ربازى میژووى حوکمرانى سە ربازى عیراقى بوو
لە رووى بە ر گرى و لە دە ست دانى نەمانى متمانە ى سە
ربازى و بە رگرى لە ناو گەل و میلە ت..
شکستی ئابوورى عێراق یە کێکى کە بوو لە نە هامە تیانە
ى کە لە م ساڵدا بە رۆکى کە رتى ئابورى حوکە تى عێرا
قى گرت ،جە نگى دژ بە تیرۆرو لە دە ست دانى ئە و بیرە
نەوتانەى کە دە کە ویتە ناوچە کانى ژیر دە ستى داعش و
دابە زینى نرخى نە وت و ڕاکیشانى قە رزى نێودەوڵەتى و
فرۆشتنى نە وتى داعش بەناو بازارى ڕە شەوە جاریکى کە
ژیرخانى ئابوورى عێراقى خستە وە ژێر بارى قە رزە وە .
کاریگە رى ئە م ساڵە بۆ (پێگە ى کورد )ى هێندە ى سە دە
یە ک کارگە رى ئیجابى و سلبى هە بوو لە ڕووى ئابوورى و
کۆمە ڵایە تى و سیاسیە وە .
لە ڕووى ئابووریە وە : حوکمە تى کوردى ساڵیکى پر لە نە
هامەتى و قە یراناوى بە ڕێکرد ، هە ر لە سە تاى هاتنى
ئە م ساڵەیشەوە کیشمە کیشى سیاسى و حوکمى تاک ڕە وانەى
سە کردایە تى سیاسى بە رۆکى ئابوورى و کە رتى وەبە
رهینانى گرت .،بڕانى (بودجە و موچە ى فە رمانبە رانى
هە رێم) لە لایە ن حوکمە تى عێراقیە وە و لە ساتە وە
ختیکى تە واو هە ستیاردا رووبە رووى میلە ت بووە .
نە بوونى هیچ پلانێکى کە رتى ئابوورى و پشت بە ستن
بەداهاتى عێراق و نا ئامادە سازى بیست ساڵە ى حوکمڕانى
ئابوورى کوردى وقە رز کردن لە بانکى نێودە وڵە تى ، بۆ
جارێکى تر ژێر خانى ئابوورى دە وڵە تى کوردى هێنایە وە
سە ر سفرە ى خاڵى ..
لە ڕووى کۆمەڵا یە تیشە وە : هاوڵاتیانى عێراق بە گشتى
و هە رێمى کوردستان بە تایبە تى ساڵێکى دە روون ناسازو
و تە واو دژواریان بە ڕێ کرد ، شکستى کە رتى ئابورى
ووڵات و بڕینى بوودجە و نە ناردنى موچە لە لایە ن
حوکمە تى بە غداوە و شکستى کە رتى وەبە رهینان و نە
مانى پارە لە بانک و سە ر هە ڵدانى بێکارى و شە ڕى پە
رنگاربوونەوەى پێشمە رگە دژ بە ڕیخراوى تیرۆستى داعش و
کارە ساتى ئە نفال و جینۆسایدى شە نگال و پشتیکردنى دە
وڵە تى عێراقى لە ساتە وە ختە هە ستیارە کاندا ،
روودانى هە موو ئە مانە بەسە بۆ هاوڵاتیانى گە لێک کە
لە جە نگیکى دە روونى دا بژى .
لە رووى سیاسیە وە ئە م ساڵە شکۆمە ندە ترین و پر
بەهاترین ساڵى حوکمڕانى سیاسى سە دە ى کوردى بوو ، من
پێم وایە سە رانى سیاسى دە بێت خوێندنە وەیە کى پۆزە
نیڤانە یان بۆ ئەم ساڵە هە بێت.
بە جۆریک کە ئە م ساڵە بووە هۆى لە بێژنگ دان و شە
نوکەوکردنى بە رهە مى خە باتى سیاسى ساڵانى رابردوو ،
بە جۆریک روودانى هەر کارو کارە ساتێک بە خۆشى و
ناخۆشیە وە بە سودبوو بۆ سیاسە تى کوردى و خزمە تیکى
ئە رینیش بوو بۆ نزیک بوونە وە لە دروست بوونى دە وڵە
تى کوردى .
ڕوودانى هە ریە کێک لە و رووداوانە لە رووى سود بینیە
وە ڕۆڵ و پێگە ى تایبە تى خۆى هە بوو بۆ کورد چ لە سە
ر ئاستى ناوخۆىو دە رە کیى و نێودە وڵە تیش .
لابردنى ( نورى مالکى) پاش هە شت ساڵى حوکمرانى تاک رە
وانە ببوە خەونى زووربە ى عێراقیە کان و بۆ کوردیش
ببووە خە ونى مۆتە کە ، لە کاتیکدا کارگە رترین کە س
بوو بۆ روودانى رووداوە کانى هە شت ساڵە ى حوکمە تى
عیراق وسە رجاوەى نیگە رانى نە یارى و دروست بوونى قە
یرانە کانى کورد بوو .
یە کێکى کە لە دەستکە وتانە ى کە گە لى کورد لە م
ساڵدا بە خۆیە وە بینى گرتنەوە ى شارى (کە رکوک و
ناوچە دابرێرنراوە ) کان بوو بە بێ بوونى هیچ شە ڕو
توند و تیژیە ک و وە جیگیر کردنى هیزى پێشمە رگە بوو
لە و ناوچانە ، کە ئە مە ش ئە وشکۆمە ندیە گە ورە بوو
کە کورد بە درێژاى سە د ساڵ خە بات نە یتوانى بوو یە
دە ستى بهێنێت .
ڕۆشتنى نە وت بە ناوى کورد و لە سە ر خاکى کورد و
نادنى بۆ بە ندە رە کانى جیهان و هاتنە ناوەى کۆ
مپانیە زە بە لاحە کانى نە وت و متمانە ى بانکى
وولاتان بۆ هە لگرتنى پارەى خە زنکراوى نە وت ، دە
ستکە وتیکى سیاسى گە ورە بوو لە میژووى حوکمرانی
کوردیدا .
بە قە بارە یە کى گە ورە تر و بە فۆڕمیکى جیاواتر
کوردى بە ڕووى جیهاندا کردەوە و پێویستیە ک و پاڵپشتیە
کى گە ورەش بوو بۆ بە رە وپێش چوونى دروست بوونى دە
وڵە تى کوردى .
شە ڕى داعش و بە رنگاربوونەوەى ( جوامێرى پێشمە رگە و
دان پێدانى لە لایە ن حو کمە تى عێراقیە وە و جیگیر
کردنى موچە ى پیشمە رگە لە حو کمە تى عیراقى دا و خۆ
ڕاگرى کۆ بانى و بە رخودانى گە لیلا و یەپە کەو) نزیک
بوونەوە ى دە رهینانى پە کە کە لە لیستى تیرۆرو
پاڵپشتى وولاتانى جیهان و ڕۆشتنى هیزى پیشمە رگە بۆ
کوبانى بە ناو خاکى تورکیا دا ئە و پیشوازیە گە رمە ى
کوردانى باکور و ئە نفال و جینۆسایدى یە زدیە کان لەلا
یە ن ڕیخراوى تیرۆرستى داعش توانى سە رنجى تە واى
میدیا جیهانیە کان بۆ لاى خۆى ڕابکیشیت و کورد بە قە
بارە یە کى گە ورە تر بە جیهان بناسینیت .
یە کێک لە ئە همیە تە گرنگە کانى ئە م ساڵە ،"بریتى
بوو لە دە رچوونى میلە تى کوردو لە سە ر پێ ى
خۆڕاوەستان " لە ژیر ئە و تاقیکردنە گە ورە ى کە لە سە
ر ئاستى ناوخۆى و حوکمە تى عێراقى بە تایبە ت کە رتى
ئابوورى نە یارکردنى ناردنە دە رە وەى نە وت بۆ بە ندە
رە کانى جیهان .
ئە همیە تیکى تر بریتى بوو لە هە لسە نگاندنى وولاتانى
ناوچە کە و جیهان لە ڕووى متمانە و یارمە تى دانى سە ر
بازى مرۆى و هاوکارى و پاڵپشتى کردنیان لە جە نگى دژ
بە تیرۆر .
|