به‌رگرینامه‌ 1
باسێكی مه‌یدانی/ شیكاریی له‌سه‌ر كار و چالاكییه‌كانی یه‌كێتیی نووسه‌رانی كورد
 
كارا فاتیح

 

بەشی دوەم
وا لێرەدا بە شێوەیەكی ڕاگوزەر ئاماژە بۆ چییەتی و چۆنیەتیی ئەو كارانە دەكەین:

چاپكردنی یەكەم:
چاپكردنی كتێب تەنها وەك چالاكیی بە بێ گوێدان بەوەی ئەو كتێبە چییە و چ هزر و پەیامێك لە پشتییەوە هەیە و بۆ چ ئامانجێك چاپ دەكرێت، لێرەیشدا كە چاپكردنی كتێب تەنها وەك چالاكی و سەروەرییەك بۆ خۆیان تۆمار دەكرێت، بە بێ گوێدان بە مانا و مەغزا و شكۆی كتێب، ئیدی دەبێت چاوەڕێ بكەین هەموو لایەنە هونەری و ئەدەبی و زمانەوانی و تەنانەت یاسایی و ڕێسا و نەریتی پەخش و بڵاوكردنەوە و نرخ و گەیاندنی بە دەستی خوێنەر بە شل و شێواوی و بە ڕێوە بچن و كەمتەرخەمی و لێنەزانی و ناپسپۆڕی تا سنووری شێواندنی كتێب و گەندەڵییش بڕۆن، لەم لایەنەیشەوە خوێنەر دەتوانێت چەندین كتێبی ئەم ناوەندە وەك نموونە وەر بگرێت، كە وەك ناوەرۆك و بابەت بە هیچ پێوەرێك شیاوی چاپكردن نین، ئەمەیش ئەوە دەگەیەنێت نەك هەر هیچ پێوەرێك بۆ چاپكردن نییە، بگرە ئەوەی پێی دەگوترێت سانسۆری مەعریفی وجودی نییە، دوای ئەوەیش ڕێكخستنی ڕێنووس و پەیڕەوكردنی ڕێساكانی زمانەوانی و گوێدان بە لایەنە تەكنیكییەكانی نەخشەسازی و دابەشكردن و فرۆشتن و هەموو جۆرە گرێبەستێك ببنە كۆمەڵێك كاری وەهمی و ئەم ڕێخراوە خۆی لە قەرەیان نەدات، یان هەر ئاوەزی پێیان نەشكێت، بۆ ئەمە دەتوانین گوێبیستی گللەییی تەنانەت ئەو نووسەرانەیش ببین كە سوودمەند بوون لە چاپكردنی كتێبەكانیان لەم ڕێكخراوەدا.
ئەم ڕێكخراوە هەر بەم شێوەیە گورزی جەرگبڕ لە بەهای كتێب ناوەشێنێت، بەڵكو لە لایەكی تریشەوە ئازایانە كەوتۆتە كار بۆ شكاندنی شكۆی كتێب، ئەویش بەوەی لە ڕێَگە جۆر بە جۆرەكانی وەك كۆڕ و فێستیڤاڵ و سیمینار، یان لە بارەگا و شوێنی كۆبوونەوەی خۆیان و ئاشنا و دۆستانیان، یان لە ڕێگەی هەر پەیوەندییەكی تایبەتیی ئەندامەكانییانەوە ئەو كتێبانە بە خۆڕایی و بە مفت پەخش و بڵاو دەكەنەوە، ئەم بە بەلاشكردنەی كتێب لە لایەن یەكێتیی نووسەران و زۆر بنكە و ناوەندی گەندەڵی ئەدەبی و هونەری و پیشەیی حوكمی و ناحكومیی ترەوە زەبرێكی گەورە لە شكۆی كتێب دەدات، چونكە بێجگە لەوەی پارەیەكی زۆر لە سامانی گشتیی وڵات بە هەدەر دەڕوات و ئەم كارە بێ بەرنامە و تاڵانچییانەیە ناچنە خانەی دیارییەوە، هاوكات ئەوەی كتێبێكی بە بەلاش لەم ناوەندانەوە دەست دەكەوێت، دەزانێت ئەوە نە دیارییە و نە هیچ نرخێكی مەعنەوی و مەعریفیی هەیە، دیاری بە كەرەستەیەك دەوترێت كە موڵكی تایبەتیی ئەو كەسە ئازیزە بێت كە دەیكاتە دیاری و وەك یادگارێكی پڕ مانا پێشكەشی كەسێكی دەكات و نرخێكی مەعنەویی گەورەیشی هەیە. ئەم هەڕاجكردنەی مەعریفەت و ئەم بەبادانەی سامانی وڵات لە یەكێتیی نووسەران و ئەو بنكە و ناوەندانەوە، بەو شێوەیە شكۆی كتێب دەشكێنێت و لە ڕەگەوە بەهای هەڵدەكێشێت، كە ئێمە دەزانین سایكۆلۆژیای مرۆڤی كورد، لەژێر كاریگەریی سایكۆلۆژیای بازاڕ دایە و بەشێكی زۆری بەها و حورمەتی هەر شتێك وابەستە و پەیوەندارە بە نرخی مادیی ئەو شتەوە، بۆیە كە نرخی مادیی لە كتێب دەكرێتەوە، ڕاستەوخۆ بەشێكی زۆر لە حورمەت و بەهایشی بزر دەبیـَت، تەنانەت بەشێكی بێ هەیبەتیی كتێبی كوردی، بۆ كەمیی نرخە مادییەكە دەگەڕێتەوە، لەگەڵ تەندروستی، یان ناتەندروستیی ئەم حاڵەتەدا، بەڵام مرۆڤ بە بەرزی و نزمیی نرخی مادی، بەشێكی زۆری كەرەستەكان هەڵ دەسەنگێنێت و ڕێزیان دەگرێت.
خاڵێكی نێگەتیڤی تر لە بەخۆڕایی بەخشینەوەی كتێب ئەوەیە، ئەم كارە ناهێڵێت خوێنەر چێژ لە دەسەڵاتی هەڵبژاردن وەر بگرێت و خۆی كتێبەكان دەست نیشان بكات كە دەیانخوێنێتەوە، تاقی نەكردنەوەی چێژی هەڵبژاردنی كتێبیش ڕاستەوخۆ چێژی خوێندنەوە سیس دەكات، یان دەیمرێنێت، ئەوەی كتێبێكی بێ هەڵبژاردنی خۆی پێ دەگات، دوور نییە هەرگیز نەیخوێنێتەوە، بەم شێوەیە دەبینین بەخشینەوەی كتێب و پشت پێوە نەئێشان بە لایەنی مادی، كە یەكێتیی نووسەران و ناوەند و بنكە و ڕێكخراوە ئەدەبی و هونەرییە حكومی و ناحكومییە گەندەڵەكانی تر دەیكەن، چەندە زەبرێكی قورس لە هەیبەتی كتێب دەدەن و شكۆی دەشكێنن.


 

           

 

20/12/2013

 

goran@dengekan.com

 

dangakan@yahoo.ca