|
تێبینی / ئه م نوسینه ساڵه کانی 2009 نوسراوه به گرنگم
زانی بلاوی بکه مه‌وه
کۆمۆ نیسته کان ،له هه‌ر وولاتێک له ،وڵاته کاندا پشتیوانی
هه موو بزوتنه‌وه یه کی شۆڕشگێڕانه .دژ به ڕژێمی کۆ
مه‌لایه تی و ڕامیاری ده‌سه‌ڵات دار ده‌که‌ن .
وه‌له هه‌موو ئه‌و بزوتنه‌وانه شدا ئارێشه‌ی (خاوه‌ندارێتی )
پێش جاوه‌ده‌گرن و به ئارێشه یه‌کی بنه‌ڕه‌تی له
وبزوتنه‌وانه دا ،چاوی لی ده‌که ن پله‌ی هه‌ڵدان و
پێگه‌یشتوی ئه و ئارێشه‌یه ،هه‌ر چه‌ندێک بێ له پله کانی
هه‌ڵدانی خۆیدا .
دوواجار کۆمۆنیسته کان کارده‌که ن ،سه‌باره‌ت به یه‌کگرتن
و،لێکتێگه یشتن ،له نێوان حیزبه دیموکراتی خوازه‌کان ، له
گشت وولاتێکدا.
مارکس له مانیفیستدا ئاوها ڕێنوینی کۆمۆ نیسته کان ده کا .
هه‌روه‌ها له درێژه‌ی نوسینه کانیدا ده‌ڵێ :به ئاشکرا
کۆمۆنیسته کان ڕاده‌گه یه نن که ناتوانن به مه‌رامه کانی
خۆیان بگه ن به جیا له لێدانی گشت بونیادێکی کۆمه‌ڵایه تی
سه‌رمایه نه بێ .
حه‌تمه‌ن بونیاتی کۆمه ڵایه‌تی و ئابووری سه‌رمایه له سه‌ر
چوار کۆڵه‌که‌ی بنه‌ڕه‌تی ڕاوه‌ستاوه
یه ک/ نیشتیمان
دوو/ ئایین
سێ / خاوه‌ندارێتی تایبه تی
چوار / خێزان
به لێدانو که وتنه خواره‌وه‌ی ئه‌م چوار کۆڵه که یه
ده‌کرێ دوونیای سه‌رمایه و شه‌یتانه که‌ی (کاری به کرێ) له
غو بکرێته‌وه و ،چه‌وساندنه‌وه‌ی ئنسان له سه‌ر ئنسان لا بچێ
.
ئێستا ئیمه‌و .بزوتنه‌وه‌ی کرێکاری به حوکمی ئه‌و ده‌ورانه‌ی
ئێستا بۆرژوازی له ئه‌زمه کانیدا پێیدا .ده‌ڕوا :
یه ک / هه‌ڵوه‌شاندنه وه‌ی تاک جه‌مسه‌ری بۆ به‌رێوه‌به‌ری
سه‌رمایه گوازاری دونییا
دوو/ زیاد بوونی له ڕاده‌به‌ده‌ر له دانیشتوانی سه‌ر زه‌مین
سێ / گوواستنه‌وه‌ی ته‌کنه‌لۆژیا بۆ سه‌رده‌مێک . که پیشه
سازی (تووانای زیره‌ک ) تێیدا باڵاده‌سته
چوار / ئابوری دونیا ئێستا نیشتمان ناناسێ و ده‌گا ،به هه‌ر
شۆینێک که بیهه‌وێ
پێنج / کۆتای بلۆکی به نێو سوشیالیزم
شه‌ش / ئاوابوونی بۆرژوا گه لێک که‌و ه‌ک دایناسۆڕه‌کانی
سه‌رده‌مانی پێشو جێ ی بۆ تاقمێکی تری بۆرژوا خۆس کردووه
حه‌وت / ئه‌و دژه ته‌نانه‌ی سه‌رمایه له له شی خۆی دروستی
ده‌کا به ناوی (بیمه کۆمه‌ڵایه تیه کانه‌وه و ،
په‌یدابوونی خڵته پڕۆلیتاریه کی زۆر تر له جاران
هه‌شت/ په‌یدابوونی گرۆپه توند ره‌وه‌کانی ئیسلامگه‌رایی ،
وگه‌ڕانه‌وه‌ی سه‌له فیه‌تی ئایینی بۆ خودی زه‌هنیه‌تی نزیک
به ته‌واوی خه‌ڵکه که دواتریش بۆرژوازی بۆ هه‌ر ووڵاتێک که
په‌لده‌هاوێ له‌وێنه‌ی خۆی هه‌یکه لێک دروست ده کا کوت و مت
چون خۆی ماشێنی چه‌وساندنه‌وه‌و نابه‌رابه‌ری پیاده ده‌کا
.که به هاره‌کانی عه‌ره‌بی له وه خراپترمان پێده‌ڵێ له
گێژاوێکی سه‌یردا ژیان به ناوی کۆمۆنیزم بونمانه‌وه ده‌بینه
سه‌ر ،ڕێک وه‌ک ماسیه‌کی گه‌وره‌مان لێ به‌سه‌ر هاتووه که
ئاوی ژیانمان لێ ووشک کرابێ و به توندی په‌ل بهاوێژین و
به‌دوای ڕێگایه کدا ده‌گه‌ڕێین بمانگه‌ڕێنێته‌وه سه‌ر
ئاوه‌ڕۆی ده‌ریاکه .
ماسی له و بارودۆخه دا پرسیار ناکات ،په‌لهاویشتنی که‌ره‌تی
دووهه‌می به کۆێ ی ده‌گه یه‌نی ،ئه‌وه‌ی درکی پێده‌کا ،ئه‌م
باره‌ی که تێیدایه ئیتر ته حه‌موول ناکرێ ،و ده‌بێ شتێکی تر
تاقی بکاته‌وه .
به‌ڵام ئێمه بۆ ئه‌وه‌ی به ڕێگایه‌کی دروستدا بڕۆێین ،ده‌بێ
له م باره نۆی یه‌دا که به ئێره‌ی گه یاندووین تێبگه‌ین .
تا ئێستا ئه‌و قسانه‌شی سه‌باره‌ت به م باره ووتومانه
ده‌چێته خانه ی ئه‌و چیرۆکه هیندیه ، ڕه‌مز ئامێزه‌وه که
ده‌ڵێ ( کۆمه ڵێ کۆیر ،هه‌ر یه‌کێک له‌وانه به شێک له
جه‌سته‌ی فیل هه‌ست پێده‌که ن .یه کێکیان گۆی ی ئه‌ویتر کلکی
.لمۆزی ، دانه کانی ،و پێ کانی ، و پشتی و گۆی کانی ...هتد ،
هه‌ر یه کێک له‌وانه وا هه‌ست ده‌کا گیانه‌وه‌رێکی تایبه‌ت
ده‌ست لێئه‌دا ،دووای ئه‌وه‌ی هه‌ر یه کێک له گێڕانه‌وه‌ی
خۆی بووه وه ،که‌چی هه‌ست پێکردووه ،هه‌ر یه‌کێک له‌وانه
ته عبیریان له گییاندارێکی جیا تر کردبوو ،به‌ڵام فیله که
یان له شی کردنه‌وه‌ی خۆیاندا هه‌ر وه‌ک خۆی بۆیان
ده‌رنه‌که‌وت )
ئیمه وا سه‌رمایه دارانیش زیره‌ککتر بوون له‌وه‌ی مارکس
پێشنیهادی کردبوو ، ئه‌وان تێگه یشتوون له وه‌ی مانه‌وه‌یان
بۆ ماوه‌یه‌کی درێژتر ڕاوه‌ستاوه به له نێو بردنی
ئه‌گه‌ره‌کانی شۆڕشگێڕی ،
به‌ڵام بۆرژوازی تا چ سنورێک پی ی ده‌کرێ خه‌ونه کانی
،هه‌ژاران و نه داران له دادپه‌روه‌ری کۆمه ڵیه‌تی و
،به‌رابه‌ری له نێو به‌رێ ؟
له کاتێکدا ،گڵ و ئامرازو ، ئید یلۆژیک و فاکته‌ره‌کانی تر
که نه‌داران ته قه‌لایان ده‌کرد بۆ گه یشتن به سۆسیالیزم
ئێستاش هه‌ر وه‌ک خۆی مابێ .
------------------
بۆ ئه‌م نوسینه یه ک له کتێبی مانیفێست دوو (مستقبل
الراسمالیه) که ڵک وه‌رگیراوه. |