مه‌له‌فی ده‌نگه‌کان سه‌باره‌ت به‌
کارڵ مارکس
2010

 

له‌ دوای داڕوخانی سیسته‌می بانکی جیهانی و درووستبونی کێشه‌ ئابووریه‌کان، زۆربه‌ی زۆری ئه‌کادیمیست و رووناکبیرانی رۆژئاوا گه‌رانه‌وه‌ی مارکسیان راگه‌یاند. ئه‌مه‌ش وای کرد که‌ زۆر له‌ رۆژنامه‌ و گۆڤاره‌ جیهانیه‌کان ، ته‌نانه‌ت ئه‌وانه‌ش که‌ نوێنه‌رانی خودی سیسته‌می سه‌رمایه‌ه‌دارین و ڕێڕه‌وی ڕاستی کۆنسێرڤه‌تیزمن، وه‌ک رۆژنامه‌ی نیویۆرک تایمز، تایمز ی به‌ریتانی، فاینانشه‌ل تایمزو واشینگتۆن پۆست و زۆری تر.  بگڕینه‌وه‌ بۆ لێکۆڵینه‌وه‌ و شرۆڤه‌کردنه‌کانی مارکس له‌ په‌یوه‌ند به‌سیسته‌می ئابووری ئه‌مڕۆ.

بۆ قسه‌کردن له‌سه‌ر ئه‌و بیرمه‌نده‌ و کاریگه‌رییه‌کانی ئه‌و له‌سه‌ر دونیایی ئێمه‌ چ له‌ ڕابردوودا، وه‌ چ له‌ ئێستادا ،وه‌ له‌ پێناو دروستکردنی گفتوگۆیه‌کی ڕۆشنبیریانه‌ به‌ باشمان زانی وه‌ک ده‌نگه‌کان  مه‌له‌فێکی تایبه‌ت له‌ باره‌ی ئه‌و که‌سایه‌تییه‌وه‌ دروست بکه‌ین ، ئه‌وه‌ش به‌ ئاراسته‌کردنی چه‌ند پرسیارێک بۆ کۆمه‌ڵێ له‌ که‌سایه‌تی ڕۆشنبیر و دیاری ناو ئه‌ده‌بی کوردی . جێیی ئاماژه‌یه‌ ئه‌مه‌ دووه‌مین مه‌له‌فه‌ ده‌نگه‌کان له‌ باره‌ی( کارڵ مارکس)ه‌وه‌ ئه‌نجامی ده‌دات.
لێره‌دا هه‌رجاره‌و یه‌کێک له‌و وه‌ڵامانه‌ بڵاو ده‌که‌ینه‌وه‌ که‌ تا ئێستا به‌ده‌ستمان گه‌شتوون.
 

مافی چاپکردن و بڵاوکردنه‌وه‌ی ئه‌م مه‌له‌فه‌ بۆ ده‌نگه‌کان پارێزراوه‌

   ئدریس ئه‌حمه‌دی:
له‌راستیدا ره‌نگبێ باشترین خزمه‌ت که‌ مارکسیسته‌کان به‌ مارکسی بکه‌ن ئه‌وه‌یه‌ که‌ نه‌یکه‌ن به‌ پێغه‌مبه‌رێک بۆ داپۆشان یان ره‌وایه‌تیدان به‌و نیازه‌ی که‌ هه‌یانه‌ بۆ گه‌ڕان به‌ دوای گێڕانه‌وه‌ی مه‌زندا.

   سه‌ڵاح ئه‌حمه‌د :
                   
      بواری رۆشنبیریی و سیاسیی کوردستان هه‌رگیز ئاشنای هێڵه‌ گشتییه‌کانی مارکسیزم نه‌بووه‌، گه‌رچی له‌ سه‌رده‌مانێکدا ئه‌گه‌ر خۆت به‌ مارکسیست له‌ قه‌ڵه‌م نه‌دایه‌ و لێره‌ و له‌وێ ئاماژه‌ت به‌ کتێبی کاپیتاڵی مارکس یان کتێبی ئایدیۆلۆجیای ئه‌ڵمانی مارکس و ئه‌نگڵس نه‌دایه‌، ئیجازه‌ی رۆشنبیربوونت نه‌بوو .......

 کامیار سابیر : 
                       ئه‌گه‌ر که‌سانێک ده‌یانه‌وێ مارکسیستانه‌ دنیا شییبکه‌نه‌وه‌، به‌ڕاستیی پێویستیان به‌ خوێندنه‌وه‌ی به‌شێک له‌و تێکستانه‌ هه‌یه‌ که‌ به‌وردیی مارکسیزمیان به‌ر ره‌خنه‌ داوه یاخود ئارگیومێنته‌کانی مارکسیان گه‌شه‌ پێداوه‌ .........

  عه‌دنان که‌ریم :
                         پێش هه‌ر شتێک ئه‌بێ ددان به‌و ڕاستیه‌دا بنێین که‌ هه‌ر ڕه‌وتێکی فکری و فه‌لسه‌فی گه‌ر به‌رگه‌ی ته‌حه‌دیاتی ڕۆژگار نه‌گرێت مێژوو ڕه‌حمی پێناکات.  مێژوو له‌ قۆناغێکدا باوه‌شی بۆ مارکسیزم کرده‌وه‌ و له‌ یه‌کێکی تردا تووڕی هه‌ڵدا. ئه‌بێ مارکسیسته‌کان به‌دوور له‌گیانی ده‌مارگیری و هاتوهاواری ئایدیۆلۆجی له‌و دیارده‌یه‌ بکۆڵنه‌وه ‌......

  کاروان کاکه‌سوور :
                            من وه‌لآمی هه‌ردوو به‌شی پرسیاره‌که‌ به‌ نه‌خێر ده‌ده‌مه‌وه‌. نه‌خێر، توانای فه‌لسه‌فه‌ی مارکسیزم، که‌ من فه‌لسه‌فه‌ی (مارکس)م پێ ڕاستتره‌، له‌ گۆڕینی کۆمه‌ڵگادا کۆتاییی نه‌هاتووه‌ و فه‌لسه‌فه‌ی (مارکس)یش تاکه‌ فه‌لسه‌فه‌ نییه، که‌ توانای گۆڕینی کۆمه‌ڵگای هه‌یه‌. به‌ر له‌ هه‌رچی هیچ فیکرێک سه‌د له‌ سه‌د له‌ناو واقیعدا پراکتیزه‌ ناکرێت، چونکه‌ واقیع له‌ لایه‌ک شتێکی جێگیر نییه‌، به‌ڵکو به‌نده‌ به‌و گۆڕانکارییانه‌ی له‌ناوه‌وه‌ و ده‌ره‌وه‌یدا ڕوو ده‌ده‌ن و له‌ لایه‌کی دیکه‌ش واقیع یه‌که‌یه‌کی هاوڕێک نییه‌، به‌ڵکو پێکهاته‌یه‌که‌ له‌ جیاوازی، ....

   نزار عه‌بدوڵڵا :
                            له‌باری شكڵیشه‌وه‌ وه‌فاداری بۆ ماركسیزم‌و كه‌سایه‌تیه‌كانی بوو به‌مه‌سه‌له‌یه‌كی فۆرماڵی‌و كاریزماتیك، وێنه‌كان بوون به‌لۆگۆ، بۆ نیشاندانی پابه‌ندبوون به‌ماركسیزمی كلاسیك‌و خۆدوورخستنه‌وه‌ له‌"ریڤیزیونیزم" سێ‌وێنه‌كه‌ی ماركس‌و ئه‌نگلس‌و لینین ده‌خرایه‌ پاڵا یه‌ك، ستالینیه‌كان وێنه‌ی ستالینیان بۆ سێ‌وێنه‌كه‌ زیادده‌كرد، ماویزم وێنه‌ی ماو، ترۆتسكیسته‌كان وێنه‌ی ترۆتسكی، گیڤاریسته‌كان گیڤارا، له‌عێراق‌و ئیرانیش مه‌نصوریه‌كان وێنه‌ی منصور حكمت........

  سیروان عه‌بدول :

                           بۆ که‌سێک که‌ بیه‌وێت بێ خۆخه‌ڵه‌تاندن له‌ دروستیی یان نادروستیی بیری مارکس بکۆڵێته‌وه‌، ناکرێت هه‌روا ساده‌ به‌سه‌ر ئه‌و پرسیاره‌ جه‌وهه‌رییه‌دا باز بدات که‌ ئایا بۆچی ئه‌زموون و پراکتیکردنی سیسته‌می کۆمۆنیستیی له‌ سه‌ده‌ی ڕابردوودا تۆتالیتارییه‌تێکی خنکێنه‌ر و دیکتاتۆرییه‌تێکی ڕه‌ها و سه‌رکوتێکی سه‌رتاپاگیری لێ که‌وته‌وه‌. .....

 

 

 

له‌یادی مه‌رگی  "ماركس"دا

2005