|
کۆمه‌لگای کوردستان، کۆمه‌لگایه‌کی ئیستهلاکیه،
کۆمه‌لگایه‌که رێژه‌ی بیکاری زۆر زۆره به‌تایبه‌تی بێکاری
ده‌مامک دراو. خه‌ڵکانێ هه‌ن چه‌ندین معاشیان هه‌یه به‌ڵام
هیچ به‌رهه‌مێکیان نیه، نه‌به‌رهه‌می فکری و نه فیزیکی .
سه‌ره‌ڕای نه‌بوونی بیمه کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان و نه‌بوونی
قانوونکاریکی مۆدێرن و به یاسایی نه‌بوونی کۆمه‌ڵگا خه‌ریکه
دیارده‌ی فرۆشتنی کارگه‌کانی ده‌وڵه‌تی له کوردستان بۆ
که‌رتی تایبه‌تی گه‌شه‌ده‌کات.
نه‌بوونی سیاسه‌تێکی ئابووری درێژخایان و له به‌رچاو نه‌گرتنی
قازانجی به‌رزی نه‌ته‌وه‌یی و ئه‌منی نه‌ته‌وه‌یی، نه‌بوونی
نه‌خشه‌کێشانی دروست بۆ به‌ڕێوه‌بردنی کۆمه‌لگا و ده‌زگا
ئیداریه‌کان، گه‌شه‌و په‌ره‌دان به گه‌نده‌ڵی له په‌نای
ده‌وڵه‌تی دورستکراوه‌ی عێراقدا، به کاتی بیننین و ئاڵوگۆڕه
سیاسیه‌کان و نه‌بوونی ستراتیژیه‌کی دروست بۆ کۆمه‌لگا و
ده‌یان و هۆکاری ئابووری و مێژووی و فه‌رهه‌نگی بوونه‌ته
هه‌رچی مانه‌وه‌ی ژێرده‌سته‌یی و دواکه‌وتوویی و لاوازی
بنه‌ماکانی ئابووری. ده‌سه‌ڵات له کوردستان هه‌وڵی گه‌شه‌ی
بنه‌ماکانی ئابووری ووڵات نادات و نایه‌وێ خاڵی وه‌رچه‌رخان
له کوردستان ده‌ست پێبکات که گۆڕانی کۆمه‌لگای ئیستهلاکیه
بۆ کۆمه‌لگای به‌رهه‌مهێنان.
له‌م
ڕۆژانه به بڕیارێ کارگه‌ی مافوری هه‌ولێر که سه‌ر به
وه‌زاره‌تی پیشه‌سازیه ده‌خرێته سه‌ر وه‌زاره‌تی
ڕۆشه‌نبیری به مه‌هانه‌ی ئه‌وه‌ی ئه‌م پیشه‌یه فۆلکلۆریه،
له کاتێکا کرێکارانی کارگه‌که له په‌یوه‌ندی ته‌له‌فۆنی له
گه‌ڵ به‌رنامه‌یه‌کی ته‌له‌فزیۆنی که‌ی.تی.ڤی ده‌یان گووت
به‌رهه‌مه‌کانی ئه‌م کارگه‌یه زۆرباش و نایاب بووه‌و شانی
له شانی مافووری ئێرانی ده‌دا..
له
هه‌مووی سه‌یرتر ئه‌م ئاڵوگۆڕه‌ی وه‌زاره‌ته، ڕه‌نگه ئه‌م
حوکمه دروست نه‌بێ کارگه‌ی مافوور شان له شانی مافووری
کاشانی ئێرانی بدا به‌ڵام چاره‌نووسی ژیان و گوزه‌رانی
کرێکاران و نه‌وه‌کانیان گرنگن له کاتی گۆڕانی
خاوه‌نکاره‌کانی کرێکاران له سه‌رمایه‌ی ده‌وڵه‌تی بۆ
سه‌رمایه‌ی تایبه‌تی..
ئه‌گه‌رچی بێکاری سه‌رتاپای ووڵاتی گرتۆته‌وه ته‌نها هێنده
ڕشته نه‌بێ، کۆمه‌ڵگای مسته‌هلک جۆرێکه له مشه‌خۆری و هه‌ر
کاتێ ها ده‌ورانه‌کانی ئابووری گۆڕان و خه‌ڵکی توشی
سه‌رگه‌ردانی ده‌بن. به‌رهه‌م و هۆیه‌کانی به‌رهه‌م هێنان له
وولات و به‌رهه‌می نه‌ته‌وه‌یی هیچ به‌هایه‌کی نابێ، میزانیه‌ی
ووڵات هه‌مووی له ده‌ره‌وه‌ی ووڵات بڕیاری له‌سه‌ر ده‌درێ،
ئه‌وکات په‌یوه‌ندیه‌کانی به‌رهه‌مهینان به جۆرێکی تر ده‌بێت.
بۆ
ئه‌وه‌ی ئه‌م وه‌زعه به‌رده‌وام نه‌بێ ده‌بێ خه‌ڵکی کوردستان
ده‌ست بۆ خاڵی وه‌رچه‌رخان بده‌ن، که ئه‌ویش دروست بوونی
کۆمه‌لگای به‌رهه‌مهێن و ماڵئاوایی کردنه له کۆمه‌لگای
موسته‌هلک. بۆ ئه‌مه‌ش ده‌بێ ده‌وڵه‌ت کارگه و کارخانه و
دامه‌زراوه‌کانی له ده‌ستی خۆیدا بێت و په‌ره به سامانی
نیشتمانی و به‌رهه‌می نه‌ته‌وه‌یی بدات.
کرێکارانی کوردستان ده‌بێ ڕێگای ئه‌وه نه‌ده‌ن کارگه‌کانیان
به که‌رتی تایبه‌ت بفرۆشێ، ئه‌گه‌ریش فرۆشرا ده‌بێ قه‌راردادی
دروست له نێوان خاوه‌نکاری نوێ وڕێکخراوی کرێکاران ببه‌سترێ و
ده‌وڵه‌ت زه‌مانه‌تی ژیان و گوزه‌رانیان بکات.
له
هه‌مووی گرنگتر ڕێکخراو بوونی ته‌واوی کرێکاران و کارمه‌ندان و
گشت به‌رهه‌مهێنه‌رانی ووڵاته له فدراسیۆنێکی سه‌راسه‌ری،
ئه‌م فدراسیۆنه ده‌توانێ و ده‌بێ ده‌خاڵه‌تی گرنگ بکات له
ژیانی ئابووری و کۆمه‌ڵایه‌تی و سیاسی کۆمه‌ڵگادا.
ڕه‌نگه
ئێستا حزبایه‌تی و ڕابردووی بزووتنه‌وه‌ی نقابی ته‌مێکی زۆربێت
و به‌ری چاوی هه‌مووانی گرتووه، یان کرێکارانی ئوروستوکرات
له سه‌ره‌تای گه‌شه‌ی خۆیان دان و نایه‌وێ خۆیان بخه‌نه ئه‌م
وه‌زعه‌وه، یان دژایه‌تی کردنی ده‌سه‌ڵات و سیاسه‌ته‌کانی
ئه‌حزابی حاکم هه‌موویان ڕێگربن له‌به‌رده‌م گه‌شه‌ی
بزووتنه‌وه‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی کرێکاران، به‌ڵام تا ئه‌م وه‌زعه
به‌رده‌وام بێت ئه‌وا چاره‌نووسی کرێکاران و کۆمه‌ڵگا به‌ره‌و
نادیار ده‌ڕوا.
ئه‌گه‌ر
کار وابڕوا ئه‌وا ئه‌و کارگانه‌ی به‌رهه‌مهێن هه‌بوون ئه‌وا
ده‌بن به کۆگاکانی بیبسی و کۆلا ئه‌وکات کۆمه‌ڵگا هێنده‌یتر
ده‌بێ پشت به ده‌ره‌وه ببه‌ستێ،هه‌ر ڕۆژێ سنووره‌کان گرفتیان
هه‌بوو خه‌ڵکی (نان) کۆلایان نابێت.
ڕه‌نگه
بۆ هه‌ندێ به فڕۆکه بێت، به‌ڵام به‌گشتی گرفته‌کانی
کۆمه‌ڵگای کوردستان هه‌روا قووڵتر ده‌بنه‌وه له جیاتی
چاره‌سه‌ر بکرێن..
نه‌خشه‌کێشان و بنیات نانی ئابووری ووڵات ڕابه‌ری ده‌وێ، تا
خودی ئه‌م ڕابه‌رایه‌تیه‌ش به کۆمه‌ڵایه‌تی ببێته‌وه،
کرێکارانی مافووری هه‌ولێر ده‌بێ له‌ته‌ك حه‌سه‌ن سیساوه که
حه‌یرانبێژێکی هه‌ولێره له هۆلی گه‌ل ده‌وام بکه‌ن. یانی به
هه‌ده‌ر دانی ده‌ست و په‌نجه نه‌خشینه‌کان، له گشتدا یانی
به‌هه‌ده‌ر دانی سامانی نه‌ته‌وه‌یی. ڕه‌نگه بڕیاریکی سیاسی و
مه‌سله‌حه‌تێکی که‌سایه‌تی له دواوه بێ، بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م
کارگه‌یه بکرێته کۆگایه‌ک، به‌ڵام ئه‌مه هیچ له ناوه‌خنی
مه‌سه‌له‌ی ئه‌سلی ناگۆڕێ که نه‌خشه‌یه‌کی دروست بۆ
دامه‌زراندنی بنه‌مای ئابووری ووڵات له ئارادانیه.
ئه‌م
دیمه‌نه دوا دیمه‌نه‌کانی گه‌نده‌ڵی ئیداری و مه‌سه‌له
سیاسیه‌کانی چاره‌نووسی کوردستان نابێ، ئه‌گه‌ر ته‌مه‌ن
درێژبین دیمه‌نی زۆرمان ماوه ببینین.
ڕۆژنامه‌نووس و نوسه‌ره سه‌ره‌ڕۆکانیش ته‌نها مه‌سه‌له‌کانی
ڕۆژ ده‌بینن له جیاتی گشت مه‌سه‌له‌کانی ژیان و گوزه‌ران و
ئاینده‌کانیانی کۆمه‌ڵگا بۆیه‌ش میدیای سه‌ربه‌خۆ ده‌بێ هه‌موو
دیمه‌نه‌کانی ژیانی کۆمه‌لگا له کوردستان به‌یان بکات.
|