هاواري بص ناسنامةكان

 

نووسيني:موئةيةد مةحمود(كاردؤ)

Kardo_van@yahoo.com

مةحالَة بتواني سنورصك بؤ ئالَودةيي سياسةت لة ذياني تاكي ئصمةدا دياري بكةيت .رِةنطة بةشصك يان يةكصك لة هؤكارةكاني ئةوةبصت كة ئامادةيي سياسةت لة هزر و بيركردنةوةي تاكي ئصمة حالَةتصكي هةست ثصنةكراو بصت لةلايةن خودي تاكةوة، بةو مانايةي تاكي ئصمة بص ئةوةي بة خؤي بزانصت لة كردارةكانيا وة لة تصرِوانين و خوصندنةوةي بؤ دونيا ،ثرِ دةداتة ثصوةرصكي سياسي و لةوصوة ئةنجام طيري ئةكات.كورد بوون يان نةتةوةيي بوون لة كؤمةلَطاي ئصمةدا ناتوانصت لة نصوان دوو كةواني يةك ثصناسةدا جصطير بصت ، ضونكة ئةو ضةمكة ضةند ثصناسةيةكي جياوازي هةية و لصرةوةش هةموو مرؤظصكي نةتةوةيي هةلَطري هةمان بير و باوةرِ نيية ،كردارةكاني مرؤظي نةتةوةيي لة كةسصكةوة بؤ كةسصكي تر ئةطؤرِرِصت.ئةوةي ئةم ثصناسانة بةرهةم دصنصت فرة حيزبيية، كة ئةطةرضي لة زؤر ثرسي تردا ثؤزةتيفانة ئاكام دةطرص لة كؤمةلَطادا،كةضي لةم ثرسةدا دياردةيةكي سةقةت بؤ كؤمةلَطا ئةهصنصت .ثصناسةي جياوازي هةريةكصك لةم حيزبانة بؤ نةتةوةيي بوون، وا دةكات هةريةكصك لةمانة بةجؤرصك لة مرؤظي نةتةوةيي برِوانصت.كةواتة نةتةوةيي بوون ضيية؟ئينساني نةتةوةيي كصية؟ دةكرصت دوو ثصناسة بؤ نةتةوةيي بوون بكةين ،ثصناسةيةكي سياسي وة ثصناسةيةكي ئينساني.بة مانا ئينسانييةكةي نةتةوةيي بوون كؤي ئةو كردار و بؤضوون و بيروباوةرِة ثؤزةتيظانةية كة دةتوانصت لة ثرؤسةي نةش و نوما كردني كؤمةلَطا و بةرز كردنةوةي ئاستي مةعريفي تاكةكانيي و لة ثرؤسةي بةرةو ثصش بردني باري ئابوري و سياسي و كؤمةلآيةتي و ......هتد بةشداري بكات و ضالاك بصت.لة رِووي سياسيشةوة نةتةوةيي بوون ئةو هةولآنةية كة لةثصناو طةشةو بةرذةوةندييةكاني طروثصكي دياري كراو دةدرصت .كةواتة لصرةدا ئةوة طرنط نيية تاك ضي ثصيةو دةتوانصت ضؤن خزمةت بكات و توانستةكاني لة ض ئاستصكدان ،بةلَكو ئةوة طرنطة ئةم توانستانة بة ض ئارِاستةيةك دةرِؤن و لة كوصدا لةطةلَ مني حيزب و مني طروث و مني دةسةلآتدا يةك دةطرصتةوة.

ئةوةي ئةم ثصشةكييةم ثص دةنوسصتةوة ضؤنيةتي مامةلَة كردنة لةطةلَ ئةوانةي كة لة هةندةرانةوة دةطةرِصنةوة بؤ كوردستان، بة تايبةتي هونةرمةندان و دةقيقتريش هونةرمةنداني بواري سينةما و تةلةفزيؤن.ديارة ئةم نووسينةش بص بنةما نيية و زةرورةتي خؤيشي لة بة هةلَة، يان خراث مامةلَة كردن لةطةلَ ئةو توانستانةدا خؤي دةسةثصنصت.هاوارصك كة لةوانةوة دةبيسترصت خؤي لة قفلَ كردن و كلؤمداني دةرطاي دةزطاو شوصنة تايبةتةكان بة بواري ئيش كردني ئةمان بة رِووياندا خؤي دةبينصتةوة.وةلآمي ثرسيارثك دةتوانصت ئةم مامةلَة سةقةتة لةطةلَ ئةو هونةرمةندانة ثاساو بداتةوة ((ئايا كاركردن لة دةزطا حزبي و حوكمةتييةكان بة ثصي توانايي و شارةزايية؟ يان تا ض رِادةيةك توانستةكاني كةسصك دةتوانصت سوود بةخش بصت بؤ كاركردن لةو شوصنانةدا؟)) . رِاستييةكةي ئةطةر وةلآمي ئةو ثرسيارة يان ئةو ثرسيارانة صؤزةتيظ بواية ،ئةم نووسينة هيض زةرورةتصكي نةدةما .خؤي طرفتةكة لةوصوة سةرهةلَ دةدات كة توانست و ئاستي هونةري كاتصك لة هاوكصشةكاندا جصيان دةبصتةوة كة بة خزمةتي تةرةفصك بصت.هةر توانستصك نةتوانصت ئاوي خؤي برِصذصتة سةرضاوةي لايةنصكةوة ،ئةبصت بة دلَ و بة طيان بجةنطصت بؤ ئةوةي ووشك نةبصتةوة.كاتصك ئاماذةم بة ثصناسةي نةتةوةيي بوون كرد، قسةم لة بووني ضةند ثصناسةيةكي جياواز كرد .لة ديدي حيزبصكةوة نةتةوةيي بوون واتة تواندنةوةي تواناييةكان لة رِصي بةديهصناني كؤمةلَصك ئامانجي دياريكراو، هةر لصرةشةوة ئةبص ضاوةرِواني ئةوة بكةيت ئةو ثصت بلَصت (تؤ لةطةلَماي،بؤية تؤ بة توانايت) يان (تؤ بة توانا نيت، ضونكة تؤ لةطةلَما نيت)بةرز كردنةوةي ئةم دروشمة ئةو خةنجةرةية كة لة ثصشةوة لة هونةرمةند دةدرصت وة تذي بووني دةزطاكاني تةلةفزيؤن لة بص بةهرةكان و دةركةوتني ضةند ناوصكي بص ناوةرِؤك وةك ئةستصرةي بواري سينةما و تةلةفزيؤن، يةكصكن لة دةرهاويشتةكاني بةرز كردنةوة و كاركردن بةم دروشمة.

بة رِاستي هيض جؤرة جياوازييةك لة نصوان هونةرمةندي دةرةوة و ناوةوةدا نيية.بووني كةسصك لة دةرةوة تةنانةت تةواو كردن و دةرضوون لة باشترين زانكؤكاني دونياش ، طوناحة بكرصت بة صثوةرصك بؤ هةلَسةنطاندن و نرخاندني تواناييةكاني هونةرمةندصك،كةواتة هونةرمةندي دةرةوة ئةوسا دةتوانصت خؤي لة ئاستصكي بالآتردا ببينصت لة هونةرمةندصني ناوةوة، كاتصك كة ئاستصكي جياواز تر لةو نيشان بدات ديارة بة بارة ئيجابييةكةي،ثصضةوانةي ئةمةش رِاستة.لصرةوة بةرطري كردن لة هونةرماندانصك كة خؤيان لة دةرةوةي ولآت ثصطةياندووة بة زةرورةت ماناي بةرطري كردنة لة توانستصك كة دةتوانصت ضالاكانة لة مةيدانصكا كار بكات و ئةو مةيدانةش بة كارةكاني دةولَةمةند تر بكات.

نةبووني دةزطاي بصلايةن و كؤنترؤلَ كردني تةواوي دةزطاكاني تةلةفزيؤن و بة طشتي لايةنداري وةزارةتي رِؤشةنبيري و ئيش كردني وةكو دةزطايةكي حيزبي ،طرفتي مامةلَة  نةكردن لةطةلَ هونةرمةندان بة ثصي تواناييةكان وةكو خؤي ئةهصلَصتةوة.هةر هةولَصك بؤ كةم كردنةوة لة خةتةر و دةرهاويشتةكاني ئةم طرفتة ئةبصت لة رِصطاي دامةزراندن و هصنانة كايةي دةزطايةكي بصلايةن بصتة دي.دةزطايةك بتوانصت جلَةوي ئةسثي سينةما و تةلةفزيؤن لة دةست بطرصت و لة مةيدانةكةدا شان بة شاني دةزطا حيزبي و حوكمةتييةكان تاوي بدات.

رِةنطة يةكخستنةوةي هةردوو ئيدارةكة ئةو تروسكة هيواية بصت كة خةلَكانصك ضاويان تص برِيوة ،بةلآم ترسةكة لةوصداية ئةم يةكطرتنةوةية نةتوانصت دةزطاي بصلايةن بخاتةوة ،بةلَكو زياتر ثصدةضصت دةزطاي هاوبةش بةرهةم بصنصت كة لة باشترين حالَةتدا رِصطا بؤ دوو كةس خؤش دةكات كة بة جياوازي رِةنطي ناسنامةكانيانةوة ئيشي تيا بكةن. كةسي سصيةميش لة ثرسطةي هةر دةزطايةك ئةبص لةطةلَ ئةم دروشمة رِوو بة رِوو بصتةوة ( تكاية ثصش ئةوةي بصيتة ذوورةوة رِةنطصك بؤ ناسنامةكةت هةلَبذصرة) .

 

 

15-1-2006

 

           

 

04/07/2007