مادةي 58 لة نصوان يانةي كوردستاني و عةرةبي عصراقيدا

 قادر نادر

   ‏10‏/01‏/2006 

rezwankader@hotmail.com

 لة نصو هةموو ميللةتصك دا, ياريزان سياسي بصت يان وةرزشي 2 خؤل بةشداري دةكات , دواتر كؤتايي بة ئةستصرةيي خؤي دة هصنصت , بةلام ياري زانة سياسيةكاني كوردي وا بؤ 50 سال زياترة خةريكن , بةلام مخابن لةمصذووي كوردا زؤرجار طؤليان لصكراوة طؤلةكاني كورديش زؤر بة سانايي ضواوة , ئصستاش زؤربةيان ثيرو ثةككةوتةن , تاقةتي راكردنيان نماوة  , ئةمة جطة لةوةي ثيلانةكانيان زؤري كؤن و كلاسيكين, هةربؤيةش زؤر بة سانايي تؤثةكة يان لص دةسصنرصت  , كصشةكة ش لةوةداية بوار نادةن ياريزاني نوص بصتة مةيدانةوة ,وةك ضؤن مرؤظ شووتي بة شةرتي ضةقؤ دةكرصت ياريزاني سياسي كورديش بةشةرتي مردن.   ئةمةش بؤتة هؤي ئةوةي ياريزانانةكاني زؤرفاولي  سياسي بكةن ,مرؤظيش  ناتوانصت هةمووكات فيكةيان بؤ لصبدات و بلصت ديسان فاول  , خؤ ناشتوانين كارتي سوريان ثص بدةين و بلصين بؤ دةرةوة, ضونكة ئةطة رخؤيان ياري كةر نةبن ئامادةن هةموو ياريةكة تصك بدةن .

هةروةك            ضؤن مرؤظي موسلمان بؤ هةر تازيةو طؤرستانصك بضصت فاتيحة دةخوصنصت, سةركردايةتي كورديش لة هةمووكؤنطرة رؤذنامةطةري  و ووتارة مصذوويةكانيان باس هةر باسي ئةنفال و هةلةبجةو كةركوكة (بةتايبةتي مادةي 58),هةربؤية  تاكي سادةي  كورد  وا ثةروةردةكراوة كة ضارةسةري كصشةي كوردستان يةكسانة بة  مادةي 58.

يةكصك لةدةستكةوتة مصذوويةكاني يةكصتي و  ثارتي كةزؤر بة شان و بالي هةلدةدةن   لة دواي روخاني رذصم مادةي 58 , بةلام وا بؤ 3 سال دةضصت بة قودرةتي (سةرؤك كؤمار , جصطرةكاني ثةرلةمان و سةرؤك وةزيران,8 وةزير, 79 ئةندام ثةرلةمان لة بةغدا , لةكوردستانيش سةرؤكي هةرصم , بووني 100 هةزار ثصشمةرطةي كوردستان,بةدةستهصناني  زؤرينةي كورسيةكاني ناو ئةنجومةني كةركوك و.................كةضي بةو هةموو هصزو  دةسةلاتة نةيانتواني يةك وشةشي جص بةجص بكةن , بةلام ديارة واستةيةكي طةلص طةورةي دةوصت وةك واستة كةي تةها محص الدين مةعروف.(1)

لةمبةريشةوة هصزة  عةرةبة عصراقيةكان ئةوانةي لة دةسةلاتدانين (جطة لة حزبي شوعي عصراق)زؤر بة راشكاوي دذ بة طةرانةوةي كةركوكن بؤ كوردستان , ئةوانةي لة 3 سالي رابردووش هاتنة  دة سةلات وةكو تؤث ياريمان ثص دةكةن و ئةو دةداتة ئةوةي تر  كورديش هةر بة دواوة يةتي كةضي بؤ 5 دةقةش نة يتوانيوة تؤثةكةيان لص بسصنصت!؟

ميدياي يةكصتي و ثارتي لة سالي ثارةوة, هةموو ئاستةنطيةكاني ثصش جص بةجص نةكردني مادةي 58 يان خستة ئةستؤي جةعفةري , ئةمةش واي كردبوو خةلكي كوردستان جةعفةري وةك مةلعونصك بناسصت ,هةندةي نةمابوولة دذي راثةرينصك لة ضةشني ئازاري 91 رووبدات ,كورد هصرش بكاتة  سةر كةربةلاو نةجةف .

لةضةند رؤذي رابردوودا جةعفةري بؤ يةكةم جار هاتة كوردستان و قسةي لةطةل مامةو كاكة كرد (ثصويستي بة مؤرةكة بوو تا بثةرتةوة بؤ دوبارة كردنةوةي  سنور ي دةسةلات) بةهةندص لاثةرةي ناو ئةنجومةنةكةي وةزيراني, كوردي قةرزار كردةوة لة ناو مالي خؤمان (ئصمةش هةردةلصين ئةوانة جاهيل و كؤنةثةرستن, هي ئصمةش حةكيم و مؤدصرنن).

ديارة جةعفةري توانيويةتي هةندص بةلطة نيشان بدات كةببصتة هؤي  بص تاواني خؤي لةبةرامبةر دادطاي كورديدا,ئةمةش واي كردوة مامة لةرؤذنامةكان ضاو سوركردنةوةي خؤي لة ئةنداماني ئةنجومةني كةركوك رابطةيةنصت(2)  ,كاك مةسعوديش برياري داوة  لصكؤلينةوةيان لةطةل بكات (هةق واية ئةطةر تاوانبار بوون يةكي 30 سال زيندانيان بؤ دةربكات)

بص دوودلي دةلصم ئةم كةم و كورتية طةورةية كارةساتصكي نةتةوايةتية, لةكاتصكدا ئةم رووداوة لاي سةركردةكاني جيبؤتيش روويبداباية ,دةمصك بوو وةك نارةزايةتي دةربرين ,تاية لةسةر شةقامةكا ن دةسوتا, ئؤتؤمؤبيلي ئاطر كوذصنةوة لةنصو شةقامةكان دةسورايةوة ...........بةلام لةنيشتمانةكةي ئصمة زؤر بة وورةين قةت ناروخصين ,وة سةر لةنو ص لة سفرةوة دةست ثص دةكةينةوة!

بؤية ثصشنياز دةكةم بؤ مامةو كاكة ,ياري زانةكاني ناو ثةرلةماني عصراق هةموويان بطؤرن ,كؤمةلصك بةرثرسي عةسكةري بنصرن بؤ ئةو يارية كؤتاية , زؤر لاشتان ئاسايي بصت لة بري ئةو هةموو سمصل زلانةي ضواردةورو خزمتان ضةند ياريزانةكي ذن  لةدةرةوة بصصنن بةتايبةتي ( لةيلا زانا )ضونكة ئةزمونصكي باشي لة  طؤل كردن و ثؤت شكاندني دوذمن هةية,يةكصتيش لة بري مامة فوئاد مةعسوم كةمرؤظصكي زؤر هصمن و لةسةر خؤية ,مام رؤستةم بكاتة سةرؤكي ئةم يانةية , ئةوكات بزانن ضةند طؤليان لص دةكةين و ضؤن فليميي ئةو عةبا بة سةرو ريش درصذانة دةسوتصنين , ئةطةرنا وةك تؤثي ثصي ديبةطةو هةولصرتان لصدصت  كة وا ضيرؤكةكةتان بؤ دةطصرمةوة.

 

لةكؤتايي هةفتاكان ياريةك لة نصوان تؤثي ثص ي شارؤضكةكةمان (ديبةطة) و يانةيةكي هةولصر ئةنجام درا ,لةطةرمةي ياريةكة بارانصكي زؤر باري, ئةمةش واي كردبوو طؤرةثانةكة هةموو ببوة قور و ليتاو, تؤثةكةش سةنطي لة 3 كيلؤ كةمتر نةبوو  , يانةي هةولصر هةروايان دةكرد طؤلصكيان لص دةكردين  تاطةيشتنة  14طؤل , ئصمةش هةموو خةمبار بووين ,لة ثرصكا ياريزانصكي ديبةطة(سابير عةبدوللة)  (3)كة بة ثصخواسي لةداخا  ياري دةكرد طؤلصكي كرد ,برواتان بصت بوة  ضةثلة لصدان  و فيكةيةك وةك ئةوةي ئصمة بردبمانةوة , هةر ئةوكات طؤراني ئاواز  و كؤرس ئامادةكرا كة سةرةتاكةي ئةوةبوو

سابير عةولاي مام شصخي

زةربةي لصدا دةيصخي  

لةكؤتاييدا دةلصم دةبصت لة نصو سةركردايةتي كورد كئ دةتوانصت طؤلةكةي كاكة سابير تؤمار بكات  كؤنسصرتي  بؤسازدةكةين .

(1)                تةها مةعرؤف بةناو جصطري سةرؤك كؤمار بوو, دةلصن كوردصك ضووبوة لاي ووتبووي كورةكةم لةزيندانا بةلكو بؤم بةردةي,ئةويش ووتبووي ئةمة واستةكي طةورةي دةوصت.

(2)                رؤذنامةي ئاسؤ ذمارة 177

(3)                كاكة سابير يةكصك لة تصكؤشةرةكاني شارؤضكةكةمان بوو جطة لةوةي لةرصكخستنةكاني يةكصتي كاري دةكرد ضةندين ساليش بووة ثصشمةرطة , تا لة نيشتمان بووم  لةبارودؤخصكي ئابووري خراث دةذيا.