دةنط بدةبةدةسةلآت وبةطيرفان بةقومارخانةکةي ثارلةمان

   ئةبوبکر ئةحمةد ســپصمان

bahman@planet.nl

ئصوة بةمليؤنةها دةنطي هةرزان بةهاي خةپکي ســادةوســاويلکةي کوردستان لةذصرناوي کوردستان وکوردايةتيداکؤدةکةنةوةولةسةرمصزي طفتوطؤلةقومارخانةکةي ثارلةماني عصراقدا بةدةوپةتي ئةمريکاوکؤنةثةرستاني ئيسلامي ئةدؤأصنــنةوة ، لةبةرامبةروةرطرتني دووچــدمليؤنةدولارکصشةي سياسي کةرکوکي قودس ودپي کوردستان حةواپةي قةزاوقةدةري دوارؤذي دةکةن وتةسليم بةداطيرکةراني کوردستاني دةکةنةوة ، ئيـوةجارةکةي تريش دةنطـــــــتان لةخةپکي کوردستان وةرطرت بؤئةوةي کورسي يةکاني کوردلةثارلةماني عصراقدازؤربن ، ثصم بپصن کةم وزؤرکورسي يةکاني کوردلةثارلةماني عصراقدا ض ئةرزشصکي هةيةوبةمن ضي ئةطةرنةتوانصت سةربةست وئازادانةبةرطري لةمافةقةوميةکاني خةپکي کوردستان بکات ؟؟ .      

 ئةنداماني ليستي کوردلةثارلةماني عصراقدابةضي هةقصک بةناوي خةپکي کوردستانةوةلةثصناودووچــدمليؤن دؤلارداسازش وسةوداکاري لةسةرمافةقةوميةکاني خةپکي کوردوکةرکوکي دپ و قودسي کوردستان دةکةن ؟؟ ، هةرکاتصک ئةطةرئصوةقسةيةکيشـــتان لةسةرکصشةي شاري کةرکوک کردبصت  ، لايةني بةرامبةربةثارةأازي کردون ولةبةرامبةر وةرطرتني ضةندمليؤن دؤلارصکدا سةبارةت بةضارةنوسي سياسي شاري کةرکوک سةري أةزايةتان لةقاندوةوأصطاي بصدةنطيتان هةپبذاردوة ، ئةنداماني ثارلةمان هصندةثوپ وثارة وةردةطرن شةرم دةيان طرصت وهةرلةأويان نايةت باس لةماف وکصشةسياسي يةکاني خةپکي کوردستان بکةن ، ئةطةروانيةثصـم بپصن 77ثارلةمانــــتاري کورد لةماوةي يةک ساپداضيان بؤکوردوئايندةي سياسي کوردستان لةدةست هاتوة؟ ، هةموأؤذصک جارصک لةسةرحسابي خةپکي کوردستان دةستکاري دةستوري هةميشةيي عصراق دةکرصت ولةمافةقةوميةکاني خةپکي کوردستان أوت دةکرصتةوة ، بةناوي هةموارکردني دةستور و 4 مانط لةدواي هةپبذاردنةکاني داهاتوثارلةماني هةپبذدراوي نوصي عصراق دةسةلآتي ئةوةي ثصدراوةئاپوطؤألةدةستوروي ئةساسيدابکات .                                    .                                                     

 تؤئةمأؤبة77 کورسي ثارلةمانةوةهيــض جؤرة بةرطريةکت ثص ناکرصت لةبةرامبةرمافةکاني خةپکي کوردستاندا ، ئةي لةهةپبذاردنةکاني داهاتوداکةبةدپنياييةوةذمارةي کورسي يةکاني کوردلةثارلةماني عصراقدادصـــتةخوار 40 کورسي يةوةئةوکاتة ضيت ثصدةکرصت ؟  ، ئةم هةموارکردنةلةدةستوري هةميشةيي عصراقداجارصکي ديکةأصطةخؤش دةکات بؤطةأانةوةي ثاشماوةکاني أذصمي أوخاوي بةعس ، تؤش داوالةخةپکي کوردستان دةکةيت دةنطي ثص بدات  ، بةأاستي ئةوةلةضاوقايمي بةولاوةهيــض مانايةکي ديکةي نية ،  ثصم ناپصن دةستورةکةتان ضي تصداماوةتاخةپکي کوردستان دةنطي ثص بدات ؟ ، تؤدةنط لةخةپک وةردةطريت لةسةرحسابي مشاعيروئةحساساتي قةومي وبةناوي بةرطري لةمافةکاني خةپکي کوردستان ، بةلآم لةسةرمصزي قوماري طفتوطؤ مافةکاني خةپکي کوردستان بة دةوپةتي ئةمريکاوبةکؤنةثةرستاني ئيسلامي  ئةدؤأصنتةوة .   

داوالةخةپکي کوردستان دةکةن کةدةنط بةودةستورةبدات ودةپصن ئةمةبؤ يةکصتي وثارتي نيةوبؤکوردة ، ئةوة سص هةمجارةلةأصطاي دةنطي خةپکي کوردستانةوة ، شةرعيةت بةسةسةلآتي نامةشروعي خؤتان ئةدةن ولةدوايشدائةوةي کةأصزي لص ناطرن دةنط ومافةکاني خةپکي کوردستانة .          

ئةي بةهاري ساپي1992لةثأوثاطةندةي هةپبذاردنةکانـــتاندانةتان دةطوت { ئةطةرفلآن کةس دةرنةضصت کةرکوک مان لةکيس دةضصت }؟ خةپکي کوردستان دةنطي ثصدان بؤئةوةي حکومةتصکي يةکطرتولةکوردستان دامةزرصنن ولةمةترسي طةأانةوةي أذصمي بةعس أزطاريان بصت ، بةلآم ئةوةئصوةبون سةروةوت وساماني خةپکي کوردستانـــــــــتان ئةدةبةطوللةئاربيجي وبالآخانةي ثارلةمانـي کوردســــــــــــتانــــتان ثص دةأوخاند ، ئيوةتةنهالةکاتي ثأوثاطةندةي هةپبذاردنةکانداخةپکي کوردستانــــــــــــــــــتان وةبيردصتةوة ، دواي ئةوةي کةهةپبذصردرانةوة ئيترلةخةپک بص منةت دةبن ونةک هةرحســـــــــــاب بؤدةنط وأةنطي خةپکي کوردستان ناکةن ، بةپکوئةطةرخةپک داخوازيةکي هةبصت لصتان سةطيان تصبةرئةدةن وئةطةرناأةزايةتيةکيشيان لةدذي أفتارةکاني ئصوة نيشاندابةفيشةک جوابيان ئةدةنةوة ، ئصوةناني ناهوشـــــــــــــــــــــــــــــــياري سياسي وسادةيي وساويلکةيي خةپکي کوردستن دةخؤن ، بةهةرئةندازةخةپکي کوردستان هوشياربصتةوةوبتان ناسصت بةوئةندازةيةش ثشتان تص ئةکةن و ثايةودةسةلآتي ناديموکراسي يانةي ئصوةش  لةرزؤک وشةق وشأولاوازدةبصت . 

 ئصوةلةطةمةي دةستوري هةميشةيي عصراقدا دؤأاندوتانةو ودةتانةوصت لةنوسينةوةي دةستوري ئةساسي کوردستاندا تصي هةپبصننةوة ، ئصوةهـــيض کاتصک لةطةپ خةپکي کوردستاندا أاستطؤنةبون وهةموشتصکتان لةثشتي ثةردةوةية ، لةأيفأاندؤمةکةي سةرةتاي ئةمساپدا دةنطتان لةخةپکي کوردستان وةرطرت بؤسةربةخؤي ، بةلآم جطةلةثأوثاطةندةي هةپبذاردنةکان شتصکي ديکةنةبو ولةدوايشداطاپتةتان بةعةقلي 98%لةخةپکي کوردستان دةکردولةکةناپةکاني أاطةياندنةوة زؤرضاوقايمانةدةتان طوت ئةوئيستهلاکي محلي يةوئيمةلةطةپ سةربةخؤي وجيابونةوةي کوردستاندانين  .                     

ئصوةأؤذانةلةکةناپةکاني أاطةياندنةوةبةتةنةکةوطونيةديموکراسي دةبةخشنةوة ، بةلآم لةبةرامبةر  خؤثيشانداني ‌هصمنانةي خةپکي شاري کةلارداثةتي سةبروتةحمولتان دةثسصت وبةفيشةک جوابي داخوازيةکاني خةپک ئةدةنةوة ، ئصوةباس لةجاأنامةي طةردوني مافةکاني مرؤظ دةکةن ، بةلآم مةطةرهةرئةوخودايةخؤي بزانصت هةپسوکةوتان لةطةپ زيندانياني سياسي داضؤنة ، ئصوةباس لةدةوپةت وسةروةري ياسا دةکةن ، بةلآم زيندانةتاريک وئينفرادي وتةک سلولةکانـــــــــتان بؤهةزاران ئينساني ئازاديخوازوشةريف وسياسي کراونةتةدادطاي ســــةحرايي وثاسةوانةکانيش بونةتةدادوةر ، ثاسةوانةکاني زيندانةتاريک وئينفراديةکانتان تائةوثةأي سةربةست وئازادن لةهةپوســـــين وئةشکةنجةدان وتةنانةت دةسةلآتي کوشتني زيندانيانيشيان ثصدراوة ،  بةساپ ودوساپ سةدان لةزيندانياني سياسي ضاويان بةدادطاناکةوصت وبةبأياري شةخسي وتايبةتي دةشاردرصنةوة .                 

ئصوةماوةي 14 ســــــــــاپةدوورلةهةرشةرعيةتصکي ديموکراسي سةردةم حکومةتصکي قأذاپي دووسةروفيفتي فيفتي تان بةسةرخةپکي کوردستانداسةثاندوة ، ئامادةنين لةثصناوبةرذةوةندي بالآي خةپکي کوردستاندا دةست لةبةرذةوةندي شةخسي وتايبةتي خؤتان هةپبطرن وأصزلةئيرادةودةنطي خةپک بطرن ،                                                                                                                     

ئصوةبةهاري ديموکراسي تان هصناوةتةضؤکان ، بةلآم ئةطةريةک أؤذحاکم نةبن لةم ولآتةداقبوپ ناکةن وکوردستان دةکةنةطؤمي خوصن ,ئصـوةکةتةواوي سةروةت وساماني کوردستانــتان خستؤتةبن باپي خؤتانةوة ولةنصوان خؤتاندا ثةخـــــــــــــــــشان ودابةشتان  کردوة وسةرجةم خةپکي کوردستانتان لص بص بةش کردوة ،         ئةوهةموطةورةدزانةلةحکومةتةکةتانداکةوتونةتةتالآن کردني سةروةتي نيشتيماني ولآت  ، ئيتر  مةوقولةي نيشتيمان ثةروةري و ولآتثارصزي هـــــــــــيض ئةرزش ومانايةکي بؤنةماوةتةوة .